Judoya benzeyen Aikido, sakatlama ya da öldürmeden çok, boyun eğdirme düşüncesi ile geliştirilmiş bir savunma sanatıdır.Aikido’nun resmi maçlarına “Kata” denir. Karşılaşmalar savunma ve hücum programlarından oluşur. Saldırı (Uke), Savunma (Tori) pozisyonudur.
NİNİN DORİ: Aikido’nun üç sporcu arasında yapılan biçimidir. Oyunculardan her biri 1’er dakikalık savunma durumuna geçtiği sırada, diğer ikisi saldırıda bulunur.
TANTO RANDORİ: İki oyuncu arasında oynanan ve silahlı saldırıya karşı savunma tekniklerini içeren bir oyundur. Silah olarak kauçuk bir bıçak kullanılır. Karşılaşma birer dakikadan iki devre şeklinde oynanır.
RANDORİ KYOGHİ: Silahsız iki oyuncu arasında yapılan tek devrelik serbest aikido dövüşüdür.
Aikidonun Tarihçesi
Aikido diğer savaş sanatları ile karşılaştırıldığında, oldukça yeni bir savaş sanatıdır. Bu özellikleriyle Budo diye tabir edilen modern savaş sanatları arasındaki yerini almıştır. Aikido ülkemizde son birkaç yılda tanınmaya ve ilgi görmeye başlamıştır. Bu ilerlemenin en büyük sebeplerinden birisi Aikido’nun Judo Federasyonu bünyesine dahil edilmesi yapılan tanıtım çalışmalarıdır. Aikido’ nun kökeni 1880’li yıllara, Daitido Aiki-Jutsu’ya dayanmaktadır. 1868’li yıllara kadar klandan klana aktarılarak çeşitli değişikliklerde yasayan Aikido, Sokaku Takeda zamanında, aile dışından kişilere de derslerin verilmeye başlaması ile Daito Ryu Aikijutsu adıyla Hokkaido’da öğretilmeye başlandı. Takeda’nın en başarılı öğrencilerinde birisi olan Morihiei Ueshiba az rastlanır kabiliyeti ve savaş sanatlarına olan ilgisi nedeniyle kısa zamanda bu sanatın varisi olacağını belli etmeye başladı. Savaş Sanatlarının sadece fiziki ve teknik yönleriyle değil mistik dünyası ile de başarılı şekilde bağlantılar kuran Ueshiba 1927 yılına kadar pek çok maceralı olaydan sonra Tokyo’ ya yerleşmiş ve derslerine burada devam etmiştir.
İlk zamanlar Japon toplumunun da belli bir seviye ile baktığı Aikido kendisini önce Japon İmparatorluğu’na daha sonrada tüm Dünya’ya kabul ettirme yoluna girmiştir. Ueshiba Sensei, savunma ya da savaş sanatlarının sadece fiziksel güç kullanarak yapılamayacağını, düşmanı gerçekten alt etmek için bundan daha fazlasına ihtiyaç olduğuna, bu gücün insanların içinde olduğunu, bu gücü kullanabilen insanların kaba kuvvet ile mücadele edenlerden daha başarılı olacağına inandı. Aikidoda direnmek yoktur, bos yere kuvvet sarf edilmez. Sadece bahsedilen iç enerji ya da manevi gücün fiziksel kütle ile uyumunu sağlamak ve sonuca ulaşmaktır. 1954’ten sonra pek çok insan tarafından tanınıp yapılmaya başlanan Aikido O’Sensei Ueshiba’nin 1969’daki ölümünden sonrada onun öğretileri ve büyük hayali ile devam etmektedir. O’Sensei Ueshiba, Aikido’ nun bütün dünyadaki insanlar tarafından öğrenilmesini ve yapılmasını istiyordu, bunun en büyük sebebi de Aikido’nun savaşı ve birbirini kesmeyi değil, barışı ve dostluğu öğreten felsefesi, tekniklerinin direkt saldırıyı değil bir saldırı karsısında uygulanan ikna yöntemlerini içermesidir.
Genel Bilgiler
Aikido ; kendini savunmanın ve taktik bilimi olmanın ötesinde bireyin tam entegre bir insan olarak ortaya çıkabilmesi için ruhu mükemmelleştirmenin, vücudu ve aklı güçlendirmenin, bireyin fiziksel ve zihinsel gücünü birleştirmenin yoludur.
Aikido bükme ve fırlatma tekniklerinin kullanılması ve saldırganın gücünü ve hamlelerini ona karşı kullanılmayı amaçlaması bakımından, bir çok dövüş sanatından ayrılır.Ayrıca karşı tarafın sizi tutmasına, sarsmasına, itmesine, vurmasına izin vermeden onu ekarte edebilecek şekilde kendinizi savunmayı ve tekrarlanan ataklara cevap verebilmenizi amaçlar ve uygulamaya sokar. Bu sistemde ayrıca yaşamsal sinir merkezlerine baskı yapmakta yer alır. Aikido tekniklerinin bir çoğu öldürücü olabilir. Aikidoda karşı tarafın üzerinde üstünlük sağlamak için kişinin özellikle eksiksiz bir zihinsel sakinliğe ulaşmasının ve kendi bedeni üzerinde denetim kurmasının önemi vurgulanır. Daha başka uzak doğu dövüş sanatlarında olduğu gibi, efendiliği ve saygıyı geliştirmek aikido eğitiminin ayrılmaz bir parçasını oluşturur.
Aikidoda uygulanan ana oyunlar aşağı yukarı 14.yy da Japonya’da ortaya çıkmıştır. 20 yy. başlarında bunlar Japon dövüş sanatları ustası MORİHEİ UESHİBA nın çabalarıyla, bu günkü biçimine dönüştürüp sistemleştirmiştir.
Aikidoda saldırı hamleleri yer almaz. M. UESHİBA”nın öğrettiği biçimiyle aikido o kadar kendini korumaya yöneliktir ki, başlangıçta öğrencilerin kendi aralarında karşılaşma yapmasına bile izin verilmiyordu. Çünkü saldırı aikidonun felsefesine aykırıdır.
Aikido Japonca üç heceden oluşur. Ai; harmoni, (uyumlu hareket etme) ki; ruh, düşünce, akıl evrensel enerji do; yol. Aikido evrensel enerji ile uyumun yolu, başka bir bakış açısı ile aikido, saldırganın sizi sarsmasına yada vuruşuna başlamasına imkan vermeden uygulanan savunma sanatıdır. Aslında ideal olanda; saldırı tamamen uygulanmadan nötralize edecek şekilde saldırganın duruşuna ve hareketlerine duyarlı olmaktır.
O SENSEİ MORİHEİ UESHİBA‘ nın da anlattığı gibi dövüş ve savaş insanları kesinlikle mahvedebilir. İnsanları ihtiyacı olan çekişme değil, uyum ve teknikleridir. İstenilen savaş sanatı değil barış sanatıdır Aikidonun nihai hedefi kişi sel transformasyondur. Aikido her alanda insanın içinde bulunan potansiyelini dışarıya çıkartmasına yardım eden içsel bir olgudur. Aikidoda belli bir yaş, cinsiyet ya da fiziksel güç sınırı ya da gereksinimi yoktur. Her yaşta bayan,erkek ve çocuklar yapabilir.Dövüş sanatları dünyasının dışındaki gerçek hayata da uyabilme potansiyeli çok büyüktür. Çünkü ulaşılacak yer; kendini keşfetmek, ruhu ve zihinsel gücü vücut ile hormonize etmektir. Esneklik ve kas gelişiminin, artışı eğitimin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkacaktır.
MORİHEİ UESHİBA barış sanatını akıl ve beden disiplinini sağlayan saldırganlığı dindiren, arkadaşlı, aşkı, zekayı ve korkusuzluğu besleyen ve büyüten bir sanat olarak öğretmiştir.
Türkiyede Aikido
Ülkemizde ilk Aikido çalışmaları 70’li yıllarda başlamıştır. 1980′ li yıllarda Ahmet Berkol ve Lemi Bağdatlılar tarafından Kadıköy Samurai Budokwai Dojo’sundaki çalışmalar az sayıda aikidoka ile devam etti. Bu kişiler arasında Ali ULUDAG, Lemi BAGDATLILAR, İhsan ÖZGÜN, Ahmet BERKOL, Neşe ALTAN, Mevlüt ZOR gibi günümüzün üst seviye Sensei’leri yer almıştır. 1982 yılında Sensei Kenji KUMAGEI‘ nin Türkiye’ye gelmesi ülkemizde aikidonun çehresini değiştirmiştir. Daha önce Aikido çalışmakta olan 80’ li yıllarda bu ekibe katılan Mustafa AYGÜN, Halit VATANSEVER, Yalçın YENICE, Melih TOPRAKÇI gibi isimler ülkemizde aikidonun gelişmesinde önemli bir rol oynadı.Kumagei Sensei ile çalışmalarını sürdüren grup, Hombu Dojo bünyesine katılarak önemli bir adım attı ve gelişimini hızlandırdı. Bu çalışmaların sonunda aikido 2000’li yılların başında Türkiye Judo Federasyonu bünyesine dahil oldu. Federasyona bağlandıktan sonra çalışmalar daha da hızlandırıldı ve çeşitli illerde seminerler ve eğitim çalışmaları yapıldı.
Aikido terimleri | |
---|---|
Ai | Benlik, buluşma |
Ai Nuki | Tüm tarafların çatışmadan çıkması, Aikido’ nun amacı |
Ai Uchi | Birbirini kesme, karşılıklı yok olmak, Aikido prensiplerine aykırı durum |
Aiki | Hayat enerjisi ile birleşme |
Aiki Budo | Savaş öncesinde O’Sensei’ nin sanatına verdiği isim |
Aiki Jutsu, Aiki Jujutsu | Aiki zamanlama ve kontrolü üzerine kurulu savaş sanatları |
Aiki Ken | Aikido prensiplerine uygun kılıç teknikleri |
Aiki O Kami | Aikido’ nun idealini simgeleştiren büyük Aikido Ruhu |
Aiki-Do | Benlik enerjisine götüren yol; Uyumun Yolu |
Aikikai | Aiki cemiyeti. Federasyon |
Ame-No-Murakumo-Kuki-Samuhara-Ryu-O | Morihei’ nin koruyucu meleği ve ideali |
Ame-No-Ukihashi | Gökteki asma köprü. Maddi ve manevi dünya arasındaki bağ |
Arigato | Size teşekkür ederim |
Budo | Savaş yolu, silahları bırakma yolu, Japon modern savaş sanatları |
Budoka | Savaş sanatıyla uğrasan kimse |
Bujutsu | Klasik Japon savaş sanatları |
Bushin | Savaş zihni |
Chi ‘ No ‘ Kokyu | ‘Dünyanın nefesi’ Aikido egzersizlerinin ikinci bölümü |
Chinkon Kishin | Öze dönerek zihni sakinleştirmek. Oomoto Kyo kökenli bir tür ayin |
Chokusen | Doğru çizgi |
Daito-Ryu | Sokaku Takeda’ nin öğrettiği dövüş sistemi |
Dan | Daha gelişmiş derecelerdir. 1′ den 10′ a kadardır. Shodan, Nidan, Sandan, Yondan, Godan, Rokudan, Nanadan, Hachidan, Kudan, Judan. |
Deshi | Öğrenci |
Dojo | Yolun yeri, uyuma götüren yer |
Dojo Cho | Dojo’ nun lideri |
Doka | ‘Yol Şarkıları’ Ueshiba’ nin yol gösterici şiirleri |
Domo | Teşekkürler |
Domo arigato | Teşekkürler( Ciddiyet ifade eder.) |
Domo arigato gozai mashita | Çok teşekkür ederim (Bir şey yapılıp bitince söylenir) |
Domo arigato gozaimasu | Çok teşekkür ederim (Bir şey yapınca söylenir) |
Dosa | Temel hareketler |
Doshu | ‘yolun başı’ Ailenin başındaki kişiye verilen unvandır su anda bu unvanı O’Sensei ‘ nin torunu Moritei Ueshiba’ dir. |
Doshu | Büyük usta. Aikikai’ deki en üst düzey |
Embu Gi | Gösterilerde giyilen üst elbisesi |
Eri | Yaka |
Fudo ‘ No ‘ Shisei | Dengemizin bozulamayacağı duruş |
Fudo ‘ Shin | Son derece dengeli zihin durumu |
Fukhishidoin | Eğitmenin asistanı anlamına gelir. Eğitmenliğin ilk aşaması |
Fukushiki’kokyu | Karından nefes |
Funagoki Undo | Sıralı egzersizler |
Furi – tama | ‘Ruhumuzu titretmek’ eski bir Shinto meditasyon ayini |
Gaku | Dojo’ nun adının yazılı olduğu enine geniş tahta |
Gasshuku | Günlerce süren yoğun antrenman. Kampa girmek |
Genshin | Sezgi |
Giri | Görev, saygı |
Gomen Nasai | Affedersiniz, özür dilerim |
Gyaku | Ters, karşısında, tersinde |
Gyaku Hanmi | Zıt duruş |
Hai | Evet |
Hakama | Kara kuşak sahibi Aikidoka’ nin giydiği etek görünümlü bol paçalı özel elbise |
Hanmi | Yarim ileri duruş |
Hantai | Ötekilerin etrafında Ters, karsı |
Hantai ‘ Ni | Karşıt yönünde, zıt yönünde |
Happo | Sekiz yön, tüm yönler |
Happo ‘ baraki | Birinin tüm çevresinden haberi olması (hissetmesi) |
Hasso gamae | Vücut 8 figüründe, kılıç kafa yanında, ters taraftaki ayak önde |
Heiko | Paralel |
Hera | Arkadan bağlanan Hakama |
Hombu Dojo | Organizasyonun merkezi Dojo sunun ismidir. Tokyo’ daki Aikikai merkezi |
Iai ‘ Do | Kılıç çekme ve kesme sanatı |
Ibuki | Yüzün nefes metodu, uzun nefes verme, arkasından kısa öksürükle boğaz temizlenir. |
Ido | Hareketlenmek |
Iie | Hayır |
İki | Soluk, nefes, solunumun fiziksel yani |
Ikki ‘ Ni | Zorunlu bir nefes |
In ‘ Ibuki | Nefes almak |
Irimi | Giriş |
Iwama | Ibaraki eyaletinde O’Sensei ‘ nin evinin ve Dojosunun bulundugu yer |
Jin ‘ No ‘ Kokyu | İnsana ait soluma. Meditasyonda solumanın üçüncü evresi |
Jo | Kısa sopa (130 cm. Uzunluğunda) |
Joseki Ni Rei | Dojodaki yüksek bölümü selamla! |
Ju | Esneklik prensibi |
Kaicho | Okulun sahibi (organizasyon) |
Kaiso | Kurucu, Ueshiba’ yi kasteder. |
Kaiten | Dönüş |
Kaiten | ‘Açıl ve Dön’ Aikido’ nun üçüncü ana prensibi |
Kakejiku | Üzerinde güzel yazı bulunan duvara asılan rulo kağıt. |
Kami | Ruh, koruyucu melek, aydınlanmış kişi |
Kamiza | ‘Kamilerin oturduğu yer’ Dojo daki yüksek yer |
Kan | Sezgi |
Kancho | Okulun sahibi ( Bina ) Yugen Kan |
Karame | Bağlamak, yakalamak |
Karami | Engel, engelleme |
Karui ‘ Geiko | Hafif, kolay pratik |
Kashaki ‘ Uchi | Sürekli atak, devamlı |
Kata | Form. Teknikleri sıra ile kendi basına çalışma |
Katate | Bir el |
Katsuhayabi | ‘Zafer simdi ve burada’ Aikido’ nun ana fikirlerinden biri |
Ken | Kılıç |
Kendo | Yaygın bir kılıç sporu |
Kenko Gi, Dogi , Gi | Çalışma elbisesi |
Kesa | Yaka, kesişlerin sol omuzlarından sarkıttıkları bez parçası |
Ki | Hayat enerjisi, Ruh |
Ki ‘ No ‘ Nagare | Akıcı çalışmalar |
Kiai | Odaklanmış enerjinin bağırarak şekillendirilmesi |
Kihon | Radikal, başlıca |
Kikai Tenden | İnsanın fiziksel ve ruhsal merkezi |
Kimusubi | Ki’ nin, enerjilerin birleşmesi |
Kobukan Dojo | O’ Sensei’ nin Tokyo’ daki ilk dojosu |
Kojiki | Japonya’nın mistik tarihini anlatan destan |
Kokoro | Ruh, istem, sezgi durumu |
Kokutsu | Arkaya eğilmek |
Kokyu ‘ Ryoku | Kaba fiziksel güçten ayrılan nefes gücü |
Komi | Kapalı girmek, yanından yaklaşmak |
Kongo | Bıçak dikey ve yüzün önünde |
Koryu | Eski stil |
Koshiita | Hakama’ daki arka levha |
Kotodama | Kutsal seslerle konuşma bilgisi |
Ku | Boşluk. Bu Aikido’ da aydınlanmaya gitmektir, Ku’ ya ulaşabilen kişinin refleksleri son noktadadır. |
Kujiki | Germek, kasmak,zorlamak |
Kusshinuke | Kurnazca saldırmak, yana çekilerek |
Kuzushi | Denge bozmak, dengenin bozulduğu an |
Kyu | Öğrenci Dereceleri. Shodan’ dan önceki durumdur. 10’dan 1′ e kadardır. Jukyu, Kukyu, Hachikyu, Nanakyu, Rokyu, Gokyu, Yonkyu, Sankyu, Nikkyu, Ikkyu. |
Ma ‘ ai | Tori ile uke arasındaki mesafe |
Mae | Öne |
Mae Ukemi | Öne düşüş |
Mae ‘ No ‘ Sen | Can alici girişim |
Maki | Çevresini sarmak |
Makoto ‘ No ‘ Kokyu | Nefes meditasyonunun üçüncü aşaması |
Masagatsu | Gerçek zafer |
Masakatsu Agatsu | Gerçek zafer kendimize karsı kazanılandır. |
Mawashi | Dönmek, dönüş |
Misogi | Temizlik seremonisi |
Misogi | Bedenin ve zihnin arındırılması |
Moku roku | Tekniklerin katalogu |
Mokuso | Gözleri kapatıp meditsyona başla |
Mon | Elbise üzerindeki aile arması |
Montsuki | Kolun uzağında göğüsteki Mon |
Motodachi | Yandan ayrılan Hakama |
Mudansha | Henüz dan almamış kişi |
Munen mushin | Göz alici, çarpıcı vicdan |
Munen muso | Sazen’in amacı |
Musubi | Sonlanma, sonuç |
Nagare | Yüzün nefes metodu, uzun nefes verme, zorlukla solunur. |
Nagare | Akmak. Akar gibi hareket etmek. |
Nagashi | Akmak, geçmek |
Nage | Tekniği uygulayan kişi |
Naka | Merkez, orta |
Naname | Diagonel , çapraz |
No | Konuşmanın benimsenen ayrintilari |
Nobashi | Elini uzatmak |
Noma Dojo | Seiji Noma’nin özel Dojosu |
Nuki | Çekmek |
O’ Sensei | Yolun kurucusu |
Obi | Kemer |
Oji | Karşılık |
Onegaishimashu | Lütfen ( bir şeyler sorarken yada pratiğe baslarken söylenir.) |
Oomoto ‘ Kyo | Deguchi ailesinin kurduğu Shinto tarikatı |
Osae | Baskı, itmek, kımıldamaz duruma getirmek |
Otagai Rei | Birbirini selamla |
Otoshi | Bırakmak |
Rei | Selamlamak, eğilmek |
Reigi | Etiket |
Reigi | Kurallar bilgisi |
Renshu | Sert çalışma temelleri |
Ritsurei | Ayakta selamlama |
Ritsuzen | Ayakta meditasyon |
Sabaki | Vücut hareketi |
Saho | Sol tarafa |
Saho | Jo ve Ken kullanırken yapılan saygı ve selam kuralları |
Satori | Açıklama |
Seiken | Yumruğun önü |
Seme ‘ Guchi | Atak için açılmak |
Semete | Saldıran |
Sen | İnisiyatif, ayni zamanda 1000 |
Sen ‘ No ‘ Sen | Karsı tarafın atak inisiyatifini yakalamak |
Senjutsu | Taktikler |
Sensei Ni Rei | Sensei’ ni selamla |
Sente | İnisiyatifi kim ele geçirirse |
Shi | Samuray, kişi |
Shiai | Yarışma |
Shidoin | Genç öğretmen, asistan |
Shihan | Usta Öğretici. |
Shikaku | Ölü açı. Ölü bölge |
Shiki | Seremoni, stil, duruş |
Shikko | Bir diz üzerinde |
Shinbu Fusatsu | Öldürmeyen teknikler |
Shinken Sobu | Sona erdirmek için savaşmak |
Shinni | Bamboo kılıç |
Shinshin | Akil ve vücut |
Shinshin Shugyo | Akıl vücut çalışması |
Shinshin Toitsu | Akıl ve vücudu birleştirme |
Shintai | Vücut |
Shinzen Ni Rei | Kutsal yeri selamla! |
Shita ‘ No | Aşağı parçadan |
Shizoku | Güvenli nokta |
Sho | Ufak |
Shomen | Dosdoğru ileri Yüz |
Shoshin | Yeni başlayanların akli |
Shuchu | Konsantrasyon, bir yere toplanma |
Shugeki | Saldırı |
Shugyo | Ömür boyu disiplinli çalışma.Yoğun antrenman Çalışma, talimatları takip etme |
Sode | Elbise kolu; çalışma tipi |
Soke | Stilin kafası. ( Aslında ailenin kafası demektir. Yaratıcı ve soyun birleşmesi.) |
Uwa Gi | Çalışma üst elbisesi |
Wakarimasu | Anladım |
Yo | Doğanın pozitif ilkeleri |
Yo ‘ Inbuki | Nefes çıkısı, güçle |
Yobi Dashi | Bir saldırı gelmeden önce yapılan önleme vurusu ‘ çağrı’ |
Yoga | Hint kökenli ruhsal ve bedensel gelişim sistemi |
Yoko | Yatay, yan |
Yoko ‘ Furumi | Yan tarafa hareket |
Yoko ‘ Ukemi | Yana düşüş |
Yudansha | Dan sahibi kişi |
Yumi | Selam |
Zanshin | Bir tekniği uygularken yada bitirdikten sonra dahi bozulmayan dikkat durumu |
Zekken | El isiyle yapılmış, isminin ve Dojo isminin yazıldığı arma |
Zen | Doğrudan uyanış amaçlı bir meditasyon sistemi |
Zenshin | Vücuda giriş |
Zenshin | Durumunu ayarlama ‘Arta kalan ruh’ |
Zentai | Toplam |
Zori | Dojo dışında kullanılan Japonlara özgü sandalet |